Bliżej Boga

Papież po raz pierwszy odprawi Mszę o opiekę nad Stworzeniem

9 lipca w Castel Gandolfo Papież Leon XIV odprawi prywatną Mszę świętą z nowego formularza liturgicznego „w intencji opieki nad Stworzeniem”. Ma on pogłębiać wrażliwość wiernych na odpowiedzialność za świat stworzony i będzie dostępny w całym Kościele.

Nowy formularz liturgiczny

Nowy formularz Mszy „pro custodia creationis” został zaprezentowany 3 lipca w Watykanie. Jak podkreślono, jego opracowanie rozpoczęto już za pontyfikatu Papieża Franciszka. Wpisuje się on w zbiór Mszy „na różne potrzeby”, obok tych za Kościół, sprawy społeczne i inne okoliczności. 

Kard. Michael Czerny, prefekt Dykasterii ds. Integralnego Rozwoju Człowieka, przypomniał, że szczególnie dziś troska o Stworzenie staje się kwestią wiary i człowieczeństwa. W tym kontekście wspomniał o „najbardziej bezbronnych”, którzy – jak dodawał - cierpią przez zmiany klimatyczne. Nowe teksty liturgiczne mają być duchowym i wspólnotowym wsparciem dla tej troski.

Eucharystia obejmuje całe stworzenie

„Temat stworzenia nie jest czymś dodanym – jest od zawsze obecny w liturgii” – zaznaczył kard. Czerny. Jak argumentował, Eucharystia jednoczy niebo i ziemię, przenika całe stworzenie. 

Także abp Vittorio Francesco Viola, sekretarz Dykasterii ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, przypomniał, że każda niedziela jest świętem nowego stworzenia. W liturgii – jak w Wigilii Paschalnej czy sakramencie chrztu – temat stworzenia jest zawsze obecny. „Liturgia sprzyja wzrostowi świadomości znaczenia troski o stworzenie” – podkreślił.

Człowiek nie jest właścicielem stworzenia

„Nie jesteśmy Bogiem. Ziemia nas poprzedza i została nam dana” – mówił abp Viola. Szczególne znaczenie dla stworzenia – dodał arcybiskup – mają Rogacje i Suche Dni, czyli cztery serie trzech dni postu i wstrzemięźliwości, ustanowione przez Kościół i obchodzone na początku czterech pór roku. Od tej pory będą one „regulowane przez Konferencje Episkopatów, zarówno co do czasu, jak i sposobu ich celebrowania”, aby dostosować je „do różnych sytuacji lokalnych i potrzeb wiernych”.

Biblijne inspiracje

Nowy formularz Mszy „pro custodia creationis” zawiera m.in. czytanie z Księgi Mądrości (13,1–9), Psalm 18 i 103, List św. Pawła do Kolosan (1,15–20) oraz Ewangelie wg św. Mateusza (6, 24–34 i 8, 23–27). W modlitwie po komunii wierni będą prosić, „abyśmy nauczyli się żyć w zgodzie ze wszystkimi stworzeniami”.

Ks. Jerzy Grześkowiak

Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca)

29 czerwca Kościół obchodzi święto dwóch najwybitniejszych apostołów Jezusa Chrystusa: św. Piotra i św. Pawła. Mieli zupełnie odmienne dzieje życia, zawody, wykształcenie, charaktery, usposobienie, sposób myślenia, odmienne funkcje w dopiero rodzącej się i kształtującej chrześcijańskiej wspólnocie, także odmienne stanowiska wobec powstających problemów i konieczności podejmowania decyzji, nawet odmienne zdania przy ważnych rozstrzyganiach, a mimo to chrześcijaństwo złączyło ich na zawsze niemal jak dwóch bliźniaków.

Złączyła ich na zawsze heroiczna działalność misyjna, której motywem było umiłowanie Chrystusa. Wyznanie Piotra: „Panie, Ty wszystko wiesz, Ty wiesz, że Cię kocham” (J 21,17)) współgra ze słowami św. Pawła: „Wszystko uznaje za stratę ze względu na najwyższą wartość poznania Chrystusa Jezusa, Pana mojego. Dla  Niego wyzułem się ze wszystkiego i uznaje to za śmieci, bylebym pozyskał Chrystusa i znalazł się w Nim” ( Flp 3,8-9).

 Połączyła ich też męczeńska śmierć, jako świadectwo dla Chrystusa, poniesiona w roku 67 za panowania cesarza Nerona w Rzymie, w stolicy ówczesnego świata, dokąd dotarli, aby skuteczniej rozprzestrzeniać Jezusową  Ewangelię – Piotr ukrzyżowany głową w dół, Paweł ścięty mieczem. Zapewne nie zginęli tego samego dnia, a tradycje rzymskie wskazywały na rozmaite miejsca ich męczeństwa i lokalizacje ich grobów. Ówcześni chrześcijanie widzieli ich odtąd jako nierozłączne filary Kościoła i dość wcześnie nazywano Piotra „Księciem Apostołów”, a Pawła „Apostołem narodów”. Toteż gdy w IV wieku mogli czcić ich już nie w ukryciu, lecz jawnie i publicznie, czynią to w ramach jednej i tej samej uroczystości. Trudno ustalić od kiedy obchodzono ich wspólne święto i dlaczego wybrano na to dzień 29 czerwca. Przyjmuje się na ogół, że decydujący był rok 258, kiedy przeniesiono relikwie Piotra i Pawła na Via Appia. W każdym razie w kalendarzu rzymskim z roku 354 święto ma swoje stałe miejsce i tak pozostało do dziś. Miało też wysoką rangę, o czym świadczy dołączona Msza wigilijna, a później nawet oktawa, które zniesiono w wieku XX. Wspólne święto dla Piotra i Pawła nie oznacza, że Paweł jest równy w prymacie z pierwszym następcą Pana Jezusa na ziemi. Idzie tu o zaakcentowanie, że obaj Apostołowie, byli założycielami gminy chrześcijańskiej w Rzymie, że obaj w tym mieście oddali swoje życie dla Chrystusa i że  Paweł jako  „Apostoł narodów” zajmuje wśród Apostołów wyjątkową pozycję.

Czytania biblijne tego święta podkreślają moc wiary. Dzięki wierze Piotr  widzi w Jezusie z Nazaretu Boga i na jej fundamencie Jezus przekazuje mu najwyższe przywództwo w Kościele; dzięki wierze w nadzwyczajną interwencję Zmartwychwstałego Pana Paweł z prześladowcy chrześcijan staje się tytanem głoszenia Jego Ewangelii.

Apostołowie Piotr i Paweł  - dwa filary Kościoła – są w sztuce kościelnej przedstawiani na ogół z ich nieodłącznymi symbolami: Piotr z kluczami, Paweł z mieczem.

Jezus przekazał Piotrowi „władzę kluczy”: „Ty jesteś Piotr (czyli Skała) i na tej Skale zbuduję Kościół mój, a bramy piekielne go nie przemogą. I tobie dam klucze królestwa niebieskiego; cokolwiek zwiążesz na ziemi, będzie związane w niebie, a co rozwiążesz na ziemi, będzie rozwiązane w niebie” (Mt 16,18-19). Te słowa Pana mówią o  wyjątkowej pozycji Piotra pośród Apostołów, o jego specyficznym „urzędzie”. Piotr nie pojmował tego przywileju jako stanowiska władzy, lecz jako służbę. Jezus sam ukazał mu sposób sprawowania tej władzy we wspólnocie wierzących: „Ja prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj swoich braci!” (Łk 22,32).

Umacniać, towarzyszyć, podnosić, wspierać, dodawać otuchy, - to szczególne zadania i związane z nimi uzdolnienia kościelnych urzędów. Do takich zadań są powołani przez Chrystusa wszyscy chrześcijanie: piastujący władzę, zajmujący odpowiedzialne stanowiska - duchowni i wierni świeccy. Nadużywać władzy to rzecz okropna. Równie paskudną sprawą jest sytuacja, jeżeli tylko wszystko krytykujemy, a stoimy na uboczu, nie wnosząc do wspólnoty żadnego osobistego wkładu. Klucze są po to, by nimi otwierać… - drzwi, domy, serca, przestrzeń dla życia, kajdany zniewoleń!

Św. Paweł trzyma w ręku miecz, który  wskazuje z jednej strony na „miecz jego misyjnego i ewangelicznego słowa”, z drugiej na rodzaj jego męczeńskiej śmierci jako świadek Chrystusa. Jako rzymski obywatel został zamordowany przez ścięcie głowy. 

Nikt nie musi życzyć sobie męczeństwa, na jakie narażeni są dzisiaj niemal codziennie chrześcijanie w krajach muzułmańskich na Bliskim i Dalekim Wschodzie i w Afryce. Natomiast należy życzyć sobie zdecydowania, zapału i gorliwości, jakie cechowały św. Pawła. Odwaga, jednoznaczność i konsekwencja w działaniu - to coś innego niż fanatyzm. Paweł, gorliwy wyznawca wiary jahwistycznej, należący do grupy faryzeuszy, był kiedyś też fanatykiem. Opętała go idea, że musi w imię Boga i Tory prześladować Chrystusa i chrześcijan. Ale wstrząsające spotkanie ze Zmartwychwstałym Chrystusem uleczyło go,  wyzwoliło z pęt zaślepienia, nawróciło z błędnych dróg i przemieniło w „nowego człowieka”. Odtąd ten największy misjonarz wszechczasów był „cały”  dla Chrystusa i Jego świętej sprawy oraz cały dla braci  i sióstr – wyznawców „nowej drogi”, 

Klucze i miecz – znaki przyjaźni i więzi z Chrystusem. Przyjaźń nie polega na obowiązku, ona rodzi się z miłości. To nie zabawa, ani gra pozorów. Przyjaźń jest jednoznaczna, zdecydowana, gotowa do poświęcenia i ofiar. Przyjaźń z Chrystusem to w miłości wypowiedziane „Tak” i wierne w niej trwanie.

Ks. Jerzy Grześkowiak